Бүгінде әскерде қызмет етуге ынталы жастардың саны артып келеді. Кейбіреулер өз Отанын қорғауға деген жеке ұмтылысын басшылыққа алады, ал басқалары әскери қызметшілер мен қызмет өткергендердің артықшылықтарын басшылыққа алады.
Кредиттік демалыстар
Ең алдымен, мерзімді әскери қызмет өткеруші әрбір қазақстандық «кредиттік демалыстарға» сене алады, олар банктерден және микронесие беруші ұйымдардан ай сайынғы төлемдерді тоқтатуды көздейді. Сонымен қатар, әскери қызметшілерге мерзімді әскери қызмет өткеру мерзімін қамтитын мерзімге және қарыз немесе микрокредит бойынша сыйақы есептелмей, ол аяқталғаннан кейін 60 күнге кейінге қалдыру беріледі.
Егер бұрын несиесі бар әскерге шақырылушылар несиенің барлық егжей-тегжейін көрсете отырып, өтініш беруі керек болса, қазір әскерге шақыру пункттерінде болашақ Отан қорғаушылардан несиелер мен қарыздардың бар-жоғы туралы ақпарат автоматты түрде жиналады. Азаматтарды мерзімді әскери қызметке шақыру туралы бұйрық дереу Мемлекеттік несиелік бюроның және Бірінші несиелік бюроның қызметіне жіберіледі. Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі кредиторларды әскерге шақырылушыға төлемдерді кейінге қалдыруды ұсыну қажеттілігі туралы автоматты түрде хабардар етеді.
Жас жігіт әскери қызметте болғанда, несие берушілердің қарызды өндіріп алуға және адамды сотқа беруге құқығы жоқ.
Жоғары оқу орындарында оқу тегін
Мерзімді әскери қызмет өткергендер университетке емтихансыз және ҰБТ-сыз түсе алады, тіпті оқу грантын да ала алады. Рас, мұндай жеңілдіктерге тек 27 жасқа дейінгі әскерге шақыру жасындағы мерзімді қызметт өткеріп жүрген адамдар ғана ие бола алады. Келісімшарт бойынша әскери қызметшілерде мұндай мүмкіндік жоқ.
Бұл ретте, грантты және тегін оқытуды қызметі барысында үздік шыққан және жоғары жетістіктер көрсеткен адам ала алады. Аттестаттағы бағалар есепке алынбайды. Әскери қызметшілердің барлық жетістіктері Қорғаныс министрлігінің сайтында қолжетімді «Әскерге шақырылушылар 2.0» цифрлық платформасында сақталады. Жоғары жетістіктері жоқ әскери қызметшілер де жоғары оқу орындарына ҰБТ-сыз және емтихансыз түсе алады, бірақ ақылы негізде оқи алады. Олар бұл құқықты мерзімді әскери қызметтен босағаннан кейін екі жыл ішінде пайдалана алады. Қорғаныс министрлігі осындай жаңашылдықтың бастамашысы болды, оған 70-тен астам жоғары оқу орындары қосылды. Еуропалық жоғары оқу орындары да қазақстандық әскерге шақырылушыларды қолдау бағдарламаларына қатысады.
Қызмет еткеннен кейін ЖОО-да оқуға түскісі келетін сарбаз үш жоғары оқу орнына құжат тапсыра алады. Конкурстық орындарды жарты жылда бір рет арнайы комиссия бөледі.
Айтпақшы, әскери мекемелерге түсу кезіндегі артықшылық әскери қызметшілердің балаларында қалады.
Жұмысқа орналастыру
Қызмет аяқталғаннан кейін еліміздің өңірлерінде мерзімді әскери қызмет өткеріп келген жастарға жұмысқа орналасуға көмектеседі. Мысал ретінде Ақмола облысын келтіруге болады, онда облыстық мәслихат депутаты Омар Шоназаровтың бастамасымен өткен жылдан бастап жастар ресурсы орталығы «Елге қызмет – абыройлы міндет» жобасын жүзеге асыруды бастады. Жоба қолда бар дағдылар мен білімдерді ескере отырып, әскери борышын өтеген жастарды жұмысқа орналастыруға бағытталған. Оның аясында өңірде 6 ұйыммен меморандумдар жасалып, «дөңгелек үстелдер», бос орындар жәрмеңкелері өткізілді. Көбінесе Ақмола облысында қызметтік тәжірибесі бар жастар полиция органдарына, келісімшарт қызметіне, Мемлекеттік күзет қызметіне, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметіне, қылмыстық-атқару жүйесі департаментіне және төтенше жағдайлар департаментіне жұмысқа орналасады.
Әскери қызметшілер үшін жеңілдіктер
«Gov.kz» сайтында әскери қызметшілерге қандай жеңілдіктер берілетіні және оларды алу үшін не қажет екендігі туралы нұсқаулық бар.
Әскери қызметші үшін бірінші және ең маңызды мәселе – тұрғын үй. Егер әскери қызметшінің (бұл жерде біз мерзімді қызметтегі сарбаздарды, сондай-ақ курсанттарды есепке алмасақ) баспанасы болмаса, онда оған қызметтік пәтер беріледі немесе тұрғын үй төлемдерін аудару жүзеге асырылады, оған ол тұрғын үйді жалға ала алады. Айта кетейік, 2024 жылғы ақпаннан бастап әскерилер үшін тұрғын үй жалдау қызметі онлайн-форматқа көшірілді.
Сонымен қатар, әскери қызметшілер мен олардың отбасы мүшелері, сондай-ақ жасына немесе денсаулығына байланысты әскери қызметтен босатылғандар тегін медициналық қызмет көрсету алады. Егер жақын жерде әскери-медициналық мекемелер болмаса, әскери қызметшілер кепілдендірілген медициналық көмек шеңберінде басқа медициналық мекемелерге жүгінуге құқылы. Ал, егер әскери қызметшілердің жарақаттары, контузиялары немесе жарақаттары болса, онда олардың санаторий-курорттық емделуге де құқығы бар.
Әскери қызметшілердің ақшалай үлесі лауазымдық жалақы мен әскери атағы бойынша жалақысын, сондай-ақ қызмет өткерудің ерекше жағдайлары үшін үстемеақылар және заңнамада көзделген басқа да қосымша ақыларды қамтиды. Егер әскери қызметшілерді (тағы да әскерге шақырылмағандар!) қашықтығы 100 шақырымнан асатын жаңа қызмет орнына ауыстырса, онда оларға әскери қызметшінің өзіне екі айлық ақшалай жәрдемақы және отбасының әрбір мүшесіне жарты айлық ақшалай жәрдемақы мөлшерінде көтерме жәрдемақы төленеді.
